Beursjargon

Aandeel
Een bewijs van deelneming in het eigen vermogen van een naamloze of besloten vennootschap. Een aandeelhouder is daardoor mede-eigenaar van de onderneming voor het percentage aandelen dat hij bezit. Aan een aandeel is gewoonlijk stemrecht verbonden. De aandelen van op de effectenbeurs genoteerde ondernemingen worden verhandeld. De aandeelhouder heeft bij het maken van winst in principe recht op dividend. Gaat het goed met de onderneming dan zal de waarde van het aandeel stijgen waardoor ontstaat koerswinst. Gaat de onderneming failliet dan is de aandeelhouder zijn geld kwijt. Het bezitten van aandelen wordt een risicodragende belegging genoemd. Aandelen worden uitgegeven in verschillende vormen: preferente aandelen, prioriteitsaandelen en certificaten van aandelen.

Aandeel aan toonder
Een aandeel waarop de naam van de eigenaar niet staat vermeld. Vrijwel alle aandelen zijn tegenwoordig aan toonder.

Aandelensplitsing of split
Hieronder wordt verstaan een verlaging van de nominale waarde zonder verlaging van het totale nominale aandelenkapitaal. Er komen extra aandelen bij maar er treedt geen verwatering op. Een aandelensplitsing kan door de uitgevende instelling worden doorgevoerd om de verhandelbaarheid te vergroten. Bijvoorbeeld een aandeel van 100 euro splitsen in 5 aandelen van 25.

Agio
Als een aandeel of obligatie boven pari wordt uitgegeven (de nominale waarde) dan heet het bedrag daarboven het agio, het bedrag daaronder het disagio. De agioreserve is een fiscale reserve ontstaan door het agio dat is gestort op de aandelen die boven pari zijn uitgegeven. Uit deze agioreserve, agiostock, kunnen belastingvrij bonusaandelen en stockdividenden worden uitgekeerd

AEX-Index
Deze index bestaat sinds 1994 en is de graadmeter van de Amsterdamse beurs AEX. Het is een gewogen gemiddelde van 25 grote fondsen, waarbij de keuze jaarlijks wordt gebaseerd op die fondsen waarin de voorgaande drie jaren de hoogste omzet plaatsvond. Dit gebeurt steeds na de februari-expiratie op de optiebeurs.

AMX-Index
De AMX-index is de Amsterdam MidKap-Index, bestaande uit 24 (2007) fondsen. De AMX-Index is de graadmeter voor de middelgrote beursfondsen. De effectieve aandelenomzet is bepalend of een fonds wordt opgenomen in de AMX-index. De weging van elk fonds in de index is afhankelijk van de marktkapitalisatie, maar kan nooit meer bedragen dan 10%. Jaarlijks wordt de index in maart herwogen. Op de AMX-index worden ook opties en futures verhandeld.

à pari
Bij obligaties wil dit zeggen tegen de nominale waarde oftewel 100%.

Arbitreren
De internationale handel op de verschillen tussen de koersen van een fonds op beurzen in verschillende landen.

ASAS
Amsterdam Security Account System, waarbij op de Amsterdamse beursvloer kan worden gehandeld in (certificaten van) buitenlandse aandelen.

Asset mix
Samenstelling van de beleggingsportefeuille over de verschillende beleggingscategorieën, verdeling van het vermogen over aandelen, onroerend goed, obligaties en deposito’s en liquiditeiten.

As, if and when issued?
Ook wel ‘spookhandel’ genoemd, waarbij wordt gehandeld in effecten die nog moeten worden uitgegeven.

AVA
De Algemene Vergadering van Aandeelhouders, de hoogste macht in een vennootschap.

Baisse
Er moet gesproken worden van ‘à la baisse’. De verkoper (baissier) van aandelen verwacht de aandelen te kunnen leveren als hij deze voor de leveringsdatum goedkoper kan kopen. A la hausse koopt iemand die verwacht dat de koersen zullen stijgen. Baisse wordt ook gebruikt om een negatieve beursstemming aan te duiden of een koersdaling.

bestens order
Hierbij wordt gekocht of verkocht op de beurs tegen de eerstvolgende prijs waarop wordt gehandeld, in tegenstelling tot limietorders waarbij wel vooraf de prijs is afgesproken. Een bestens order kan dus eigenlijk altijd uitgevoerd worden: de verkoper is bereid te accepteren “wat een gek er voor geeft”.

bèta
De bèta van een aandeel is een getal dat de gevoeligheid van een aandeel weergeeft ten opzichte van de markt (covariantie). Als een aandeel een bèta heeft van 1,5 betekent dit dat de reactie van het aandeel anderhalf keer groter is dan die van de markt. Als de AEX bijvoorbeeld met 2 procent stijgt zal het aandeel met een bèta van 1,5 met 3 procent omhoog gaan. Naar beneden geldt het omgekeerde.

bewaarloon
De bank of commissionair, waar de effecten in bewaring zijn gegeven, administreert de in bewaring gegeven stukken en maakt het dividend en de rente over. Per fonds en over de waarde van dat fonds aan het eind van het jaar wordt hiervoor een vergoeding in rekening gebracht.

Bid of bieden
Een vermelding achter een koersnotering, die betekent dat tegen die koers geen transacties konden worden gedaan. Het aantal verkopers op die vraag is te klein.

Blue chip
Een blue chip is een kwaliteitsaandeel, zoals een fonds dat deel uitmaakt van één van de vooraanstaande indices. Zo’n aandeel in een gezonde en sterke onderneming en is vooral geliefd bij de institutionele beleggers (pensioenfondsen, verzekeraars).

Bonusaandeel
Een bonusaandeel wordt meestal uitgekeerd uit de agioreserve. Hierover hoeft geen belasting te worden betaald. Over bonussen die worden betaald uit de algemene reserve moet wel belasting worden betaald.

Bookbuilding-systeem
Het bookbuildingsysteem wordt gehanteerd bij emissies. Bij dit systeem wordt gebruik gemaakt van een tevoren, aan de hand van inschrijvingen, vastgestelde bandbreedte voor de prijs waartegen de aandelen worden verkocht. Deze bandbreedte kan hoger worden als de vraag groot blijkt te zijn.

Cashflow
De cashflow (ook wel kasstroom) van een onderneming. Hiermee wordt bedoeld de jaarlijkse nettowinst plus de afschrijvingen van een onderneming. De kasstroom wordt gebruikt voor het doen van lopende uitgaven, investeringen, het betalen van dividend en belasting en voor het inhouden van winst.

clickfondsen
Clickfondsen vormen een categorie beleggingsfondsen, ook wel 'garantiefondsen' genoemd, waarbij behaalde koerswinsten kunnen worden vast 'geklikt' en dus niet meer verloren gaan als de koers daalt.

Closing buy
In het Nederlands: ‘Sluitingskoop’. Dit is een term van de optiebeurs die duidt op transacties waarbij een belegger zijn short-positie sluit of verkleint door het terugkopen van de optie.

Closing sell
In het Nederlands: ‘Sluitingsverkoop’; term van de optiebeurs waarbij een belegger zijn long-positie beëindigt of verkleint door het verkopen van één of meer van zijn opties.

commissionair
Een commissionair of effectenmakelaar (‘broker’) adviseert/beheert en voert op de beurs opdrachten van cliënten uit. Hij mag dat ook voor eigen rekening doen. Voor zijn diensten berekent hij commissie (provisie, courtage).

Compliance Department
De controleafdeling van de Optiebeurs.

conversie van een obligatie
Onder bepaalde voorwaarden omzetten van een of meer obligaties ten laste van een vennootschap in een of meer aandelen in die vennootschap, al dan niet met een verrekening in contanten.

Couponrendement
Verhouding tussen het bedrag aan ontvangen couponrente en de beurswaarde van de obligatie in kwestie op een bepaald moment. Bij de berekening kan ook uitgegaan worden van de beurswaarde ten tijde van aankoop van de obligatie.

Couponrente
De rente die gedurende de looptijd van een obligatie wordt uitbetaald.

day trader
Day traders mogen niet verward worden met traditionele effectenmakelaars. Ze handelen uitsluitend met eigen geld en voor zichzelf. Day traders proberen geld te verdienen door extreem veel en vaak te handelen. De winstmarges zijn vaak miniem, het verschil tussen aankoop- en verkoopprijs is doorgaans niet meer dan een paar eurodubbeltjes. Maar door het enorme aantal transacties in korte tijd kunnen deze handelaren toch goed geld verdienen.
Day traders zijn dus geen investeerders, want aan het eind van de dag verkopen ze hun hele aandelenbezit.

EBITDA staat voor Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization en is een maatstaf voor de brutowinst van een bedrijf. De Nederlandse vertaling is winst vóór aftrek van interest, belastingen, afschrijvingen op activa en afschrijvingen op leningen en goodwill. Het begrip wordt gebruikt als maatstaf voor de winst die een onderneming haalt met haar operationele activiteiten zonder dat hier kosten en opbrengsten van de financiering in verwerkt zitten.

Effecten
Verzamelnaam voor verhandelbare waardepapieren, zoals aandelen, obligaties, opties, futures, warrants, falcons enz

Effectentransacties met voorkennis
Artikel 46 van de Wet toezicht effectenverkeer 1995 verbiedt het verrichten of bewerkstelligen van transacties, in of vanuit Nederland, door personen die beschikken over voorwetenschap omtrent de in artikel 46 van de wet nader omschreven categorieën van effecten. Doel van het verbod is in het bijzonder het vertrouwen van het publiek in de integriteit van de effectenmarkt te handhaven.

Effectief rendement
Bij obligaties: couponrendement plus de eventuele koerswinst (als de obligatie onder pari is gekocht) of verminderd met het aflossingsverlies.

Emissie
Het uitgeven vannieuwe aandelen of obligaties om het eigen vermogen te vergroten. Een bank die een emissie of uitgifte van aandelen of obligaties begeleidt, wordt een emissiehuis genoemd. Een emissiehuis benadert institutionele beleggers om de komende emissie toe te lichten. Meerdere banken kunnen bij een emissie samenwerken en vormen dan een syndicaat.
De partij die aandelen of obligaties uitgeeft voor verhandeling op de effectenbeurs uitgeeft, wordt emittent genoemd. Voorbeelden van emittenten of uitgevende instellingen zijn ABN AMRO, Unilever en de Staat der Nederlanden.

Eurotop100
Een index, samengesteld uit 100 grote Europese genoteerde ondernemingen, waarop via opties kan worden gehandeld onder het symbool E100.

Ex-dividend
De waarde van een aandeel na de dag dat het dividend beschikbaar is gesteld. Het uit te betalen dividend zit niet meer in de koers. De koers zal veelal lager noteren.

Mandje
Een mandje of basket is een pakket aandelen die bij elkaar zijn gezocht om een index te volgen of om risico’s te spreiden. Bijvoorbeeld een basket AEX, hierin zitten alle fondsen van de AEX volgens een bepaalde verhouding. Hierdoor kan de AEX index precies gevolgd worden. Of een mandje IT-aandelen.

Nominale waarde
Waarde van een schuldbekentenis of ander geldswaardig papier, zoals zij daarop is uitgedrukt. De nominale waarde kan afwijken van de beurswaarde.

Obligaties
Schuldbrieven van een bedrijf of van een overheidsinstelling. Obligaties worden verhandeld op de beurs. Bij een daling van de rente gaan de obligatiekoersen omhoog, bij een stijgende rente dalen de koersen van de genoteerde obligaties. Jaarlijks ontvangt de obligatiehouder rente. Het kopen van obligaties wordt wel een risicomijdende belegging genoemd. Op de beurs worden ook converteerbare obligaties verhandeld.

Online broker
Een effectenmakelaar of commissionair die handelt via het Internet.

Stockpicking
Het selecteren van aandelen op basis van rationele dan wel irrationele criteria.

Stop loss-order
Koop- of verkoopopdracht om een verliesgevende positie automatisch te sluiten indien een bepaalde limiet wordt bereikt, zodat het verlies beperkt blijft.

Venture capital of durfkapitaal
Amerikaanse term voor ‘durfkapitaal’, vermogen dat wordt verschaft aan jonge, veelbelovende, maar enigszins riskante bedrijven. Deze bedrijven zijn veelal niet beursgenoteerd. Kapitaal wordt doorgaans verschaft door zogenaamde participatiemaatschappijen.

Yield-ratio
De yield-ratio is het kerngetal dat aangeeft hoe de rente zich verhoudt tot dividendrendement. Het rendement op de 10-jarige staatslening wordt gedeeld door het dividendrendement van bijvoorbeeld de Amsterdamse beurs. Een stijging van de yield-ratio betekent dat de aandelen duurder worden: de rente stijgt of het dividendrendement daalt. De earnings yield-ratio geeft een verhouding weer tussen de rente en de koers/winstverhouding.